Wie verre reizen doet....

Spookdorp
In 1923 werd bij de afronding van de toenmalige Grieks/Turkse oorlog in het Verdrag van Lausanne geregeld dat in een massale uitwisseling de in Turkije wonende Grieks-Orthodoxen naar Griekenland zouden verhuizen en de in Griekenland wonende Moslims naar Turkije zouden terugkeren. 
We praten dan over honderdduizenden mensen, die huis en haard achterlieten. Het gegeven boeit me zeer. Móest iedereen mee of mocht je blijven? Hoe ging het met de opgebouwde bezittingen? Waar gingen ze heen? Van oude dorpjes naar nieuwbouwwijken? Of andersom? Wat is er van de mensen geworden? Konden ze aarden in hun nieuwe omgeving? Keerden hun nazaten ooit nog eens terug naar hun voorouderlijke woonplaats? Het was volgens Wikipedia de eerste ethnische zuivering in de geschiedenis. 
We horen, lezen en zien veel verhalen over deze grieks/turkse historie. Het is boeiend om de verhalen eerst uit een griekse mond, en daarna uit een turkse te horen. Niet gek, dat ze nogal eens verschillen. De geschiedenis zit vól met dubbele verhalen over dezelfde gebeurtenis.

Ook het dichtbij 'ons' Fethiye in een schattig valleitje opgeborgen grieks-orthodoxe Karmylassos liep leeg en bleef verlaten achter. We bezochten dit spookdorpje, dat nu Kayaköy heet. We zaten in het verweerde kerkje met griekse opschriften. We zagen met ons geestesoog de bruidsstoet over het oude pleintje komen aanlopen. We klommen naar het kapelletje bovenop de berg met het prachtige uitzicht op zee. En we liepen door de oude straatjes, ons de bewoners de dagen voor de massale verhuizing voorstellend.
Eten we de geit op of nemen we hem mee? De enige andere waarneembare levende ziel was een zonkoesterende schildpad. In dit valleitje wilden we wel wonen, besloten we na een heerlijke steenoven gebakken pannenkoek met verse peterselie en schapenkaas en een koel glas witte wijn in de schaduw van de stuivende zon, ons geserveerd in een ultra turks buitenrestaurantje door een zeer traditionele mevrouw.
De terugreis naar Fetiye leidde over een lieflijke bergpas met pijnbomen. In het door de bomen gebroken zonlicht straalden een tiental marmeren grafzerkjes van een spontaan kerkhofje langs de weg. Dat zie je hier vaker: enkele meestal simpele graven, zomaar midden in de natuur.

Ontluisterend
Onderweg reden we weer eens verkeerd. Daar zijn we goed in, want de Peu-TomTom blijkt alleen Europa te kennen en Turkije is toch echt Azië. Ze hebben hier dan wel wegenkaarten, maar ze denken heel anders over nauwkeurigheid dan de ANWB. 
Binnen drie kilometer had het welvarende stadje Fethiye plaats gemaakt voor een ontluisterend arm dorpje. Minimale hutjes van golfplaten, grenzend aan de wolken stof van de onverharde en uiteindelijk doodlopende weg. Mensen, die op hun kleine erfje alleen maar zitten te zitten temidden van stapels rotzooi, die voor hen blijkbaar nog waarde vertegenwoordigt. Dikwijls één stuk vee erbij: een door het stof vergrijsde geit of een modderige, magere koe. Een man, die een hoog met schroot opgetaste houten kar met zichtbare lichamelijke moeite kilometers tegen de straffe wind in moet voortduwen. 
We onthouden vooral het beeld van een sterke jongeman, die op een postzegelklein stukje land op menskracht zijn ploeg voorttrok, terwijl zijn oude vader er achteraan liep om de scharen in de voren te houden. 

Chimaira
Is het niet prachtig om op een plek te staan die al duizenden jaren bekend is en al door Homerus rond 750 voor Ch werd beschreven? Chimaira is een berg, waaruit gas opstijgt. Dit ontbrandt spontaan bij de aanraking met zuurstof. 
Homerus schreef, dat deze 'brandende berg' als een baken diende voor de zeelieden, die destijds alleen maar op de kustlijn konden navigeren, want andere middelen hadden ze niet. We klommen een meer dan twaalf procent steile kilometer om dit fenomeen te zien. Bizar: uit de rotsige bodem van de berg komen op allerlei plekken vlammen naar buiten. Je hoort soms het gas suizen. 
Ook de griekse mythologie beschrijft Chimaira. De kleinzoon van Hephaistos, (God van het Vuur en smid van de goden, die zijn smidse had onder de vulkanen Stromboli, Vesuvius en Etna) ligt hier begraven en spuwt nog steeds het vuur dat genetisch in hem zit. Dat heeft-ie dus van zijn vader, de zoon van Hephaistos, die volgens de mythologie onder de Etna begraven werd. Een vurig gezinnetje.....
Als je daar staat kun je je prima voorstellen hoe de mythen zijn ontstaan.

En verder?
Oostelijker dan waar we nu zijn kunnen (en gaan) we het niet maken. De grens met Syrië komt wel èrg dichtbij. Zelfs de mannen dragen hier harembroeken. Vrijwel niemand spreekt meer engels of duits, ook de jeugd haakt nu af. We worden vaker aangekeken en nagewezen. A wordt nageroepen als ze haar wandeling maakt. Geen toerist meer te zien, nergens meer tweetalige uitingen. En het is warm: 25 graden. Tijd om naar het Noordwesten te draaien, op weg naar Ürgüp, Ankara, Istanbul en Bussum. Nog vijftien dagen en 3800 kilometer te gaan.