Varkensbaai

Varkensbaai! 1961. De (diplomatieke, niet militaire) Koude Oorlog tussen de USA en de Sovjet Unie was al volop aan de gang. Mijn (1951) eerste bewuste waarneming van het bestaan van internationale spanningen. In Cuba bood een huurlingenleger -onder leiding van amerikaanse officieren- weerstand aan de door Fidel Castro met zijn makkers geleide revolutie (1959-1965). De bevoorrading van deze huurlingen liep o.a. via de Bahia de Cochinos, de Varkensbaai, die diep het enorme moeras- schiereiland Zapata (zo groot als de provincie Utrecht!) insteekt. In het moeras werkten de armste en meest uitgebuite sloebers van Cuba. Ze fabriceerden houtskool in erbarmelijke omstandigheden. Niet zo gek dus dat ze massaal hun kans grepen toen Fidel hen vroeg hem te helpen de aanvoerslijn van de amerikanen te vernietigen. Ze vochten voor Fidel's revolutie, tegen de (nu nog steeds gewantrouwde) Yankees, voor een beter eigen leven, maar vooral voor een betere toekomst van hun nageslacht. Diverse militaire botsingen volgden in het moerasgebied waar we gisteren waren. Een bevoorradingsschip van de amerikanen werd door een tank van Fidel onder vuur genomen. De opvarenden werden gevangen genomen.
De revolutionairen wonnen alle slagen. Amerika retireerde uiteindelijk en betaalde een oorlogsschatting aan Cuba voor het terugkrijgen van haar gevangenen.

Toen ik vanmorgen in het museum ter plekke rondliep (Arromanches, Normandië was in mijn gedachten nooit ver weg) was ik me zeer bewust van deze bijzondere plek in de geschiedenis, zo ver van Nederland verwijderd. Mooi het gezien te hebben, nog mooier om naast het waarom, ook wat meer te begrijpen over het hoe deze baai een plaats in de geschiedenis kreeg.

Che
Van de revolutie naar Che Guevara is een muizenstap. Vanmiddag bezochten we in Santa Maria het mausoleum van, en het museum gewijd aan Fidel's trouwe strijdmakker Che. Mijn beeld: een bevlogen regioverbeteraar in de latijns-amerikaanse wereld. Niet zo'n harde als Fidel. En geen Cubaan, dus toen in Bolivia een volgende revolutie zich aandiende was Che er als de kippen bij. Als 'ervaringsdeskundige'. Hij hield van meer actie dan hij als Directeur van de Cubaanse Nationale Bank kreeg. Maar de boliviaanse bevolking was de cubaanse niet, verried zijn schuilplaats, en Che werd gearresteerd en in 1967 geëxecuteerd.
Na dertig jaar zoeken, en uiteindelijk vinden, werden zijn overblijfselen in 1997 hier met een enórme staatsbegrafenis ter cubaanse aarde besteld. Een sokkel zo hoog als als de euromast. En zijn spreuk 'hasta la victoria siempre' daarin. Nog steeds geldt in dit land: zeg nóóit iets onaardigs over Che Guevara...

Zo, genoeg revolutie uit de vorige eeuw. Terug naar het nu. Want ook daar gebeurt van alles.
We zijn inmiddels via La Guamá en Cienfuegos neergestreken in het prachtige stadje Trinidad, ooit de woonplaats van spaanse steenrijke suikerriet-bobo's. We naderen het zuidoosten, dat tegenover de Caribbean ligt. De sfeer is hier gemoedelijker dan in Havana en west Cuba, dat tegenover de USA ligt.
We genieten met volle teugen van dit land, vooral omdat we voortdurend worden verwend door de begeleiding van een gids èn een chauffeur.

Morgen veel meer over de bijzondere ervaringen met deze -in onze ogen- piepjonge, zeer intelligente kerels. Ze hebben dezelfde leeftijd als onze eigen kinderen......

Hasta mañana!