Stil en leeg
Door: Joost
Blijf op de hoogte en volg Joost
04 April 2018 | Australië, Balingup
Het Australian and New Zealand Army Corps, ofwel ANZAC (want ze korten hier nu eenmaal àlles af: in Westralian (!) bestelt A een glas sauvignon blanc hier soepeltjes als een ‘sb’ en de hier zeer populaire blend van sémillon en sauvignon blanc als een
-inderdaad- ‘ssb’) is de naam waaronder australische en nieuw zeelandse troepen gezamenlijk optreden in oorlogstijd.
Een of ander toeval wil dat ik ANZAC al dikwijls tegenkwam;
de eerste keer was bij ANZAC Bay op het schiereiland Gallipoli in Turkije, waar in 1915 de invasie door de geallieerden hopeloos mislukte en duizenden door ene Winston Churchill (toen nog maar minister van Marine, direct ontslagen) erbij gesleepte ANZAC-soldaten sneuvelden.
Vervolgens in Sydney, toen de fietsende stadsgids ons bij het ANZAC-memorial (‘no village so small -there is one’) uitvoerig vertelde over dit samenleger en hoe de kinderen van Australië, toen soldaten, en hun militaire missies ieder jaar op 25 april uitvoerig herdacht worden.
De derde keer was in Wellington (NZL) waar het prachtige museum Te Papa ruim aandacht schenkt aan het verhaal achter ANZAC. Wat ik nog niet wist leerde ik daar: in de zestiger jaren van de vorige eeuw vochten ze mee met de VS in het toenmalige Zuid Vietnam.
De vierde keer was bij mijn bezoek aan de voormalige slagvelden rond Ieper, waar talloze namen uit Down Under op de immense herdenkingspoort staan vermeld en menige kleine militaire begraafplaats volledig gevuld ligt met gesneuvelde ANZAC’ers.
Ik werd gegrepen door het verhaal toen ik een reizende ANZAC tentoonstelling in Glasgow bezocht, helemaal gewijd aan het leed van de in Australië en Nieuw Zeeland achtergebleven families. Hun kinderen werden op stel en sprong gerecruteerd en de oorlogsgebieden ingejaagd.
De gesneuvelden werden daar begraven, duizenden kilometers van hun thuis verwijderd.
Veel soldaten zagen die sneuvelbui al hangen en lieten zich in vol gevechtstenue fotograferen, kregen een als prentbriefkaart uitgevoerde afdruk ervan en beschreven deze met afscheidsteksten voor het geval dàt..... en vroegen hun makkers deze naar het thuisfront sturen als ‘dàt’ werkelijkheid werd. Veel van deze fotokaarten werden tentoongesteld. Familieleden hadden geen geld om dat verre oorlogsgraf te bezoeken en moesten het met die ene foto doen.....
Dus toen we in Albany kwamen, de mooie havenstad aan de zuidkust vanwaar de ANZAC-convooien eind 1914 naar de oorlogsvelden vertrokken, moest en zou ik het daar het in 2014 geopende National ANZAC Centre bezoeken.
Ik kreeg een foto (met ingebouwde chip) van een van de soldaten mee. Als Private Robert ‘Bert’ Hamilton van het 9e Bataljon liep ik het museum rond. Op diverse plekken werd die foto geactiveerd en zag ik beelden, documenten en ervaringen gedurende de oorlogsjaren van ‘mijn’ Bert op een monitor.
Je werd er niet vrolijk, maar wel heel respectvol van. En stil.
Stil was ook ook onze terugreis van Albany richting Perth. We reden we over de saaiste weg ever, en dan is A snel onder zeil.
De ‘102’ gaat rechtdoor, rechtdoor en rechtdoor. Over zo’n 130 km keurig tweebaans asfalt, met een rode bermstrook van 4m breed ter linker- en rechterzijde, daarachter struikachtige begroeiing. Heel af en toe een bordje ‘P’ of ‘Overstekende kangaroos’.
Ter onderbreking één dorpje, Rocky Gully, en zestig km verder nog, o ja, één bezinepomp. In het niets. Een vervallen houten gebouwtje met veranda. En een minstens zestigjarige bediende met evenoude hoed. Achter hem veertig vakjes in een houten kast: hij is namelijk ook postkantoor.
Niks zelfbediening: eerst dollars betalen, daarna komt hij uit zijn stoel, pakt een sleuteltje uit de kassa, loopt mee naar buiten de 33+ graden in, haalt het hangslot van de pomp (!) en brengt met subtiel schud- schop- en knijpspel de verroeste oude pomp tot leven. Once upon a time in the SouthWest.....
We stoppen in Myallup, bij de Blackwood Inn. We slapen in een suite in het oude Innkeepers House uit 1860, met liefde onderhouden en in victoriaanse stijl door b&b-eigenaren George en Gillian ingericht.
De bewoonde wereld komt weer dichterbij, we zijn op weg naar Fremantle (ze zeggen hier: Freo). Daarna Perth.
-inderdaad- ‘ssb’) is de naam waaronder australische en nieuw zeelandse troepen gezamenlijk optreden in oorlogstijd.
Een of ander toeval wil dat ik ANZAC al dikwijls tegenkwam;
de eerste keer was bij ANZAC Bay op het schiereiland Gallipoli in Turkije, waar in 1915 de invasie door de geallieerden hopeloos mislukte en duizenden door ene Winston Churchill (toen nog maar minister van Marine, direct ontslagen) erbij gesleepte ANZAC-soldaten sneuvelden.
Vervolgens in Sydney, toen de fietsende stadsgids ons bij het ANZAC-memorial (‘no village so small -there is one’) uitvoerig vertelde over dit samenleger en hoe de kinderen van Australië, toen soldaten, en hun militaire missies ieder jaar op 25 april uitvoerig herdacht worden.
De derde keer was in Wellington (NZL) waar het prachtige museum Te Papa ruim aandacht schenkt aan het verhaal achter ANZAC. Wat ik nog niet wist leerde ik daar: in de zestiger jaren van de vorige eeuw vochten ze mee met de VS in het toenmalige Zuid Vietnam.
De vierde keer was bij mijn bezoek aan de voormalige slagvelden rond Ieper, waar talloze namen uit Down Under op de immense herdenkingspoort staan vermeld en menige kleine militaire begraafplaats volledig gevuld ligt met gesneuvelde ANZAC’ers.
Ik werd gegrepen door het verhaal toen ik een reizende ANZAC tentoonstelling in Glasgow bezocht, helemaal gewijd aan het leed van de in Australië en Nieuw Zeeland achtergebleven families. Hun kinderen werden op stel en sprong gerecruteerd en de oorlogsgebieden ingejaagd.
De gesneuvelden werden daar begraven, duizenden kilometers van hun thuis verwijderd.
Veel soldaten zagen die sneuvelbui al hangen en lieten zich in vol gevechtstenue fotograferen, kregen een als prentbriefkaart uitgevoerde afdruk ervan en beschreven deze met afscheidsteksten voor het geval dàt..... en vroegen hun makkers deze naar het thuisfront sturen als ‘dàt’ werkelijkheid werd. Veel van deze fotokaarten werden tentoongesteld. Familieleden hadden geen geld om dat verre oorlogsgraf te bezoeken en moesten het met die ene foto doen.....
Dus toen we in Albany kwamen, de mooie havenstad aan de zuidkust vanwaar de ANZAC-convooien eind 1914 naar de oorlogsvelden vertrokken, moest en zou ik het daar het in 2014 geopende National ANZAC Centre bezoeken.
Ik kreeg een foto (met ingebouwde chip) van een van de soldaten mee. Als Private Robert ‘Bert’ Hamilton van het 9e Bataljon liep ik het museum rond. Op diverse plekken werd die foto geactiveerd en zag ik beelden, documenten en ervaringen gedurende de oorlogsjaren van ‘mijn’ Bert op een monitor.
Je werd er niet vrolijk, maar wel heel respectvol van. En stil.
Stil was ook ook onze terugreis van Albany richting Perth. We reden we over de saaiste weg ever, en dan is A snel onder zeil.
De ‘102’ gaat rechtdoor, rechtdoor en rechtdoor. Over zo’n 130 km keurig tweebaans asfalt, met een rode bermstrook van 4m breed ter linker- en rechterzijde, daarachter struikachtige begroeiing. Heel af en toe een bordje ‘P’ of ‘Overstekende kangaroos’.
Ter onderbreking één dorpje, Rocky Gully, en zestig km verder nog, o ja, één bezinepomp. In het niets. Een vervallen houten gebouwtje met veranda. En een minstens zestigjarige bediende met evenoude hoed. Achter hem veertig vakjes in een houten kast: hij is namelijk ook postkantoor.
Niks zelfbediening: eerst dollars betalen, daarna komt hij uit zijn stoel, pakt een sleuteltje uit de kassa, loopt mee naar buiten de 33+ graden in, haalt het hangslot van de pomp (!) en brengt met subtiel schud- schop- en knijpspel de verroeste oude pomp tot leven. Once upon a time in the SouthWest.....
We stoppen in Myallup, bij de Blackwood Inn. We slapen in een suite in het oude Innkeepers House uit 1860, met liefde onderhouden en in victoriaanse stijl door b&b-eigenaren George en Gillian ingericht.
De bewoonde wereld komt weer dichterbij, we zijn op weg naar Fremantle (ze zeggen hier: Freo). Daarna Perth.
-
04 April 2018 - 18:16
Arthur SK:
Wat een heerlijke verhalen met dito schrijfstijl. Je voelt de hitte, de droogte, de stofwolken, de in het zonlicht aan de hitte lijdende struiken waarachter je zonder dat je het schrijft je een kangaroe vermoedt. Het Australische Engels van de 60-jarige hoed met man eronder is hoorbaar...
Als je terugkomt dit hele verslag bundelen tot een boek: zou zomaar zelfs een bestseller kunnen zijn. -
05 April 2018 - 16:50
Xandra:
ach Fremantle wat een heerlijke plek. mijn schonezussen zijn er kort geleden nog geweest.
Dat boek, het moet er toch echt eens van komen. Misschien als je niet meer zo vaak reist? -
05 April 2018 - 17:14
Robert Schadd:
Wat betreft Gallipoli in 1915: luster naar Waltzing Mathilda, van de Dubliners (maar geschreven door Eric Bogle). -
05 April 2018 - 20:34
Suzanne:
Weer mooi verslag Joost. Dank je.
In New Orleans (waarje 'dus' niet heen ging) is een giga 2e wereld oorlog museum met oa ook een persoon die je door het hele museum kunt volgen. Wordt je ook niet vrolijk van.
In het land der musea zal dat wel de rage zijn om zo publiek te 'binden'. En terecht. We zijn hier in ons kikkerlandje maar wat bevoorrecht met de stijl van leven.
Rij voorzichtig en als A slaapt zet je die radio maar lekker op een zender met de Beegees, want die vond je altijd al leuk (en hield mij uit mijn slaap!)
Je zus
-
06 April 2018 - 01:56
Joost Hillen:
@schadd: o ja, die: ‘and the band played ‘Waltzing Mathilda’, die toch? Nooit bij stilgestaan dat die tgv Gallipoli was geschreven
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
