Maar gelukkig: schoonheid overwint alles

Stukje geschiedenis
Molotov en von Ribbentrop verdeelden geheel Polen in het nietaanvalsverdrag tussen Rusland en Duitsland in 1939. Het gevolg was, dat er na hun inval vanuit het oosten en westen er opeens helemaal geen Polen meer bestónd. Zes jaar later, bij de conferentie van Jalta, werd het duitse deel teruggegeven aan het nieuwe Polen, maar aan de oostgrens claimde en kreeg de Sowjetunie veel van de ooit-poolse gebieden.

Na de Duitsers dus de Russen
Vanmorgen naar een heftig museum geweest, gewijd aan de bevolking van het onderdrukte Krakow tussen 1939 en de midvijftiger jaren. Het is gevestigd in het voormalige (GEheime STAats POlitie) Gestapo-hoofdkwartier. In de kelders van het gebouw zijn de dodencellen nog intact en te bezichtigen, mèt allerlei door de gevangenen in hun laatste uren opgeschreven en in de muren gekerfde teksten. 'Dulce et dignitatum est pro patria mori' en 'the witnesses of this all, the tears shed and all things done in here, are only these four walls and the good Jesus'.
In Nederland was begin 1945 het einde van de onderdrukking nabij, maar hier kwamen de bewoners van Krakow van de regen in de drup, want de russische bevrijders namen moeiteloos de rol van de bezetter over in hun drang het communisme met harde hand in te voeren. Krakow was dus nog steeds niet vrij. Poolse ex-verzetsstrijders werden in één en hetzelfde transport met voormalige vijanden, collaborateurs, zwarthandelaren en verraders naar kampen in Siberië verbannen. De russische en poolse communisten kwamen hardhandig aan de macht.....en dat zou nog wel even duren.

Het museum over het joodse getto in Podcorze was schitterend-als het niet om zoiets vreselijk was gegaan. Veel herkenbaar historisch materiaal, zoals foto's van razzia's en executies uit het joodse wijkje waar wij verblijven en originele affiches met in hoogdravend duits geblafte maatregelen en verordeningen.
Een kwart (70.000) van de bevolking van Krakow was destijds joods. Ze werden naar het getto in Podgorce verjaagd. Nadat het vlakbij gelegen Auschwitz in 1942 tot een vernietigingskamp was omgebouwd hieven de Duitsers de eerder ingerichte getto's op en werden vrijwel alle Joden daarheen gedeporteerd (met uitzondering van die namen op Schindler's List.......)

Schoonheid
Krakow èn haar directe omgeving hebben veel pijn geleden. Dat zie je en voel je. De stad koestert dat verleden, zelfs hoorbaar met en in die trompetter die ieder uur een niet afgemaakte (soort van) taptoe blaast vanuit de beltoren van de Mariakerk.
Maar schoonheid overwint alles. Ook dat zagen en voelden we op veel plaatsen in de stad, bijvoorbeeld toen we die Mariakerk vanaf het Mariackiplein binnenliepen. Wauw, wát een katholieke pracht, en wát een troostrijk mooi altaar.

Tenslotte wandelden we nog prachtige en zonnige kilometers langs de brede en rustig stromende rivier de Wisla, die de oude stad van Krakow omarmt. En we eindigden natuurlijk op 'ons' stoepterrasje aan het Plac Nowy.

Veel dank aan onze poolse gids-op-afstand Aleksandra Jurczynska voor alle tips. Morgen zijn we weer thuis, met nieuwe inzichten en dankbare herinneringen. En dat is een rijk gevoel.