Het mannetje

Na een weifelend begin maak ik vorderingen in de cursus 'hoe vind ik een parkeerplek in Marokkaanse steden'. Er zijn hier geen parkeergarages. Ook geen parkeermeters. Het werkt eigenlijk erg simpel: je rijdt naar het centrum van het centrum van de oude stad waar overal dubbel tot driedubbel wordt geparkeerd. Kansloos dat er voor jou een plekje is, tot je het briljante systeem van 'het mannetje' ontdekt. Het mannetje (bijna altijd 60+ en in het zwart gekleed) werkt in opdracht van De ParkeerBaas (bijna altijd rond de 45 jaar oud, met geel verkeersvest aan) van de straat. Het mannetje heeft een aantal 'ondermannetjes' die met hun aftandse dieselwalmende wrakken links en rechts parkeerplaatsen bezet houden.
Zodra je het mannetje gespot hebt draai je het raampje open en zwaait naar hem met gestrekte arm. Liefst met een bankbiljet in de bijbehorende hand. Het mannetje komt naar je toe en wijst je een plek, waar een van zijn ondermannetjes schielijk zijn wrak start en vertrekt, op zoek naar een volgende plek om bezet te houden. Het mannetje helpt je de te grote huur-Dacia goed op zijn plek te krijgen. Voor dit dienstenpakket vraagt het mannetje naar onze ervaring vijf tot tien dirham (= € 0,55 tot € 1,10). Daarmee ben je er nog niet, want De ParkeerBaas van de straat moet ook nog betaald worden. De goedkoopste kostte twintig dirham voor 24 uur, de duurste vijftig dirham (€ 0,20 per uur, kom daar jaar eens om op de grachten van Amsterdam of Utrecht!). Daarvoor bewaakt hij ook nog eens je auto. Meer kosten zijn er niet. Geen bonnetjes, geen parkeerwachten, geen bekeuringen, geen acceptgiro's uit Leeuwarden en wel een parkeerplek. Briljant systeem, hoor.
Alleen vanmorgen, bij ons vertrek uit Tetouan, leek het even mis te gaan. De ParkeerBaas wilde ons niet laten vertrekken, want hij eiste meer geld 'omdat Koning Mohammed VI in zijn paleis aanwezig was'. Dat hebben we gemerkt, want het halve marokkaanse leger was opgetrommeld om het grote plein voor het paleis te bewaken. Ons hotel lag aan dat van auto's schoongeveegde plein, met alle druk van dubbel parkeren in de straatjes er omheen en dus meer zoekende klanten. De boze ParkeerBaas sprak natuurlijk alleen maar arabisch, maar gelukkig was een toevallige passant bereid te tolken. Hij zei het niet, maar alles wees er op dat zijn hulp niet gratis was, dus gaf ik hem het standaardbedrag van een dirham of twintig. Dat was blijkbaar genoeg, want hij knikte goedkeurend.
Gisteren, toen we in het koningszwangere Tetouan arriveerden, schonk ik ook al zo'n paars bankbiljet aan de restaurantpropper, die desgevraagd bereid was -onze twee koffers achter zich aanzeulend- ons hotel midden in de oude stad te zoeken en te vinden. Zo'n oude stad met steegjes en souks, met heel veel mensen, geuren en indrukken er in. Zo'n oude stad waarin je makkelijker verdwaalt dan iets vindt.
En aan de man die me aanschoot omdat hij me hollands hoorde praten.
Hij kende iemand die iemand kende en diens broer werkte in Oetregggt. Daar ging hij volgend jaar Kerstmis vieren. O, leuk. Ja, maar, zijn zoontje hier was autistisch, en die moest medicijn hebben. Of ik hem kon helpen.
En aan de twee jongens die ons vanmiddag in Fes op de scooter dwars door de stad leidden, op weg naar een volgend medina-hotel in klassieke bouwstijl. Ze leidden ons naar een bewaakte overdekte plek voor de auto, verwezen me naar De ParkeerBaas van de straat voor de betaling en incasseerden zelf de wegwijzersfee van 'het mannetje' en de propper.

Maar net zo goed kregen A en ik elk een best mooie ring van twee arabische landarbeiders, die we op een doodstille plek, ver van de doorgaande wegen, in een doodstille vallei oppikten. Uit dankbaarheid. En ze vertelden met trots over Marokko, in hun tweede taal Frans. Ook de stokoude arabier die we op de steile weg naar Chefchouan lieten instappen bleef in onverstaanbaar arabisch zijn dankbaarheid betuigen.
Alles en iedereen houdt hier op een aardige rekening met ons en met elkaar, er is een enorme 'social fabric' in de samenleving aanwezig. Praktisch, behulpzaam, aardig en zeer oplossingsgericht. Vaak tegen een kleine betaling, zeker van ons. Maar dat vindt iedereen vanzelfsprekend. Er is gewoon niks mis mee, vinden ze. Je moet even wennen aan dat 'voor wat hoort wat'-principe, maar ze helpen graag en goed; en ze vrágen niets. Daarvoor zijn ze te trots, denk ik. Je moet uit jezelf iets willen geven of niet. Het is een soort smeerolie voor deze complexe samenleving met tientallen procenten werkloosheid, meer dan vijftig procent analfabetisme en enorme kloven tussen bezitters (weinig), modalen (veel) en uitzichtlozen (de meerderheid).

We gaan nog veel leren, de komende weken. En we zien er naar uit!